De negen puntige Venetiaanse vestingstad 

WAT MOET JE ZEKER BEKIJKEN IN DE UNESCO STAD PALMANOVA?

​

Het is jammer dat bij een bezoek aan Palmanova het niet mogelijk is om even een helikoptervlucht te maken, want laten we eerlijk zijn deze vestingstad laat zich vanuit de lucht van zijn mooiste kant zien.

​

UNESCO WERELDERFGOEDSTAD

​

Palmanova is eind 16e eeuw gebouwd door de Venetianen als verdedigingsbolwerk tegen di invasies van de Oostenrijkers en Ottomanen. Aangezien Palmanova deel uitmaakt van een reeks zeer goed bewaard gebleven Venetiaanse bolwerken in Italië, is het sinds 2017 deel gaan uitmaken van de drie Friulaanse steden die op de Unesco Werelderfgoedlijst staan. 

VENETIAANSE VESTINGSTAD

De Venetianen wilden dit keer niet een gewoon fort of burcht of kasteel bouwen, nee een hele nieuwe vestingstad werd vanuit het niets in de vorm van een polygoon met 9 punten uit de grond gestampt.

Het nieuwste van het nieuwste op militair verdedigingsgebied werd uit de kast getrokken om Friuli te beschermen tegen veroveringen door het Habsburgse huis dat slechts enkele kilometers verderop de scepter zwaaide. Want wat tegenwoordig het ‘Venezia Giulia’ deel van de regio Friuli Venezia Giulia is, maakte vroeger deel uit van het Oostenrijkse Rijk. De Venetianen zagen Friuli als ‘kussentje’ tegen de aanvallen van deze vijanden om hun eigen oh zo belangrijke stad Venetië 100 km. verderop te verdedigen.

​

DE OTTOMANEN 

​

Tel daar eens bij op dat met name in de 15e eeuw dit gebied meerdere keren is veroverd en geplunderd door de Ottomanen die nou niet echt op vriendelijke voet leefden met hun zeevaardige concurrenten de Venetianen. Redenen genoeg dus voor de ‘Serenissima’ om deze ware vestingstad te stichtten. En dat geschiedde, compleet met slotgracht, bolwerken, bastions, ravelijnen en ondergrondse gangen die nog steeds te zien zijn. 

KEIZER NAPOLEON

​

Uiteindelijk is in de 200 jaar die volgden de stad nooit aangevallen. Maar in 1797 is het niemand minder dan Napoleone Bonaparte gelukt Palmanova te veroveren. Palmanova is uiteindelijk in 1815 met het verdrag van Parijs weer in Habsburgse handen gekomen, om in 1866 na de derde onafhankelijkheidsoorlog tot Italië toe te treden.

​

DE NAAM PALMANOVA

​

Napoleon zou Napoleon niet zijn als hij niet zijn stempel had gedrukt op Palmanova. Aan hem hebben we de derde ring aan vestingwerk te danken, de zogenaamde ‘lunette di Napoleone’- de halvemaantjes van Napoleon. Ook was de oude naam Palma maar Napoleon besloot er het woordje ‘nova’ – nieuw – achter te plakken.

TO DO LIST 

​

Tijdens een bezoek aan Palmanova staan er een aantal ‘to do things’ op de lijst. Zo zijn de drie toegangspoorten, vernoemd naar de steden waar ze naar wijzen (Aquileia, Udine en Cividale), de moeite waard. Wil je meer leren over de militaire geschiedenis breng dan een bezoek aan het Militaire Museum. Verder kun je niet om het grote plein heen met zijn imposante 17e eeuwse Dom en beelden van alle stadhouders. Een bezoek aan Palmanova is echter pas compleet na een wandeling over de vestingwallen of door de oude (tegenwoordig droge) slotgracht. Ook een bezoek aan één van de ondergrondse tunnels "Galleria di Contromina Veneziana" is een aanrader. Maandagochtend is marktdag en veranderd de Piazza Grande in een gezellige drukke markt vol met kraampjes.

Houd je van shoppen, dan zit je hier goed want direct naast Palmanova ligt de Palmanova Outlet met vele (Italiaanse) merken voor goede prijzen. 

Palmanova ligt trouwens op de Alpe Adria fietsroute dus sta niet raar te kijken als je een verdwaalde fietser door de slotgracht ziet fietsen…

​